Anasır-i Erbaa

Anasır-i Erbaa" dört öğe" demek. Hani hepimizin bildiği toprak, hava, su ve ateş. (Terra, aer, aqau, ignis) Yerkürenin galaksideki oluşumunu sağlayan dört unsur bunlar.
Olma ve bozulma cihanı olan sıradan cisimlerin hall u fasl olmuş, (iç içe geçmiş) halleri.
Kimyada bir bütün veya yalını oluşturan şeylerden her biri.

TOPRAK

Bütün haki düşüncelerin yurdu, varlığı yok eden varlık. Bütün hazinelerin mahzeni, cansıza can olan cansız. İlk kaynak ve son durak.

SU

Derler ki: Ferhat, Şirini görüp de aşk meydanına atıldığında elinde bir su kırbası vardı. Ve o an aşkının imtihanının sudan olacağını bildi.

Suyun iki yolu vardır. Gelen (temiz) ve giden(kirli) suyolu. Gelen suyun temizliğini korumak kadar, giden suyu gizlemek de önemli insanoğlu için.

Ve su için savaşlar yapılır, su tarih yazar, suya kasideler yazılır, suyun yüzü ise bir sanattır:

Ab-ru ya da bilindik adıyla ebru...

HAVA Dört element içinde en ruhani olanıdır. Melekler havada uçar örneğin ya da Şirazlı Şadi’nin ünlü kitabı "Gülistan"da yer aldığı gibi; her nefeste iki şükür vaciptir. Biri nefes alabildiğimiz için diğeri verebildiğimiz için.



ATEŞ

Toprak hava ve suyu anlamadan ateşi anlamamız mümkün değil. Çünkü ateş bu üçünden oluşur, içinde diğer öğelerden izler taşır. Belki bu yüzden her maddeyi değiştirip dönüştürür. Odunu, demiri, madenleri, bitkileri... Dahası yetmez, insanı da değiştirir. Söylemeye gerek yok, aşk ateşi yakar kavurur insanı da, yârin dudağından gelen bir yudum su söndürür o ateşi:)




İkisi erkek (hava ve ateş), ikisi dişi (su ve toprak). O yüzden birbirlerine ihtiyaç duyuyor, varlıklarını diğerleriyle sürdürüyorlar. Ateş havasız yanamıyor; toprak susuz kalınca kavruluyor. Erkek karakter olan ateş, yine erkek karakter olan havayla güçlenip harlanırken dişi karaktere sahip su karşısında duramayıp, sönüyor.

* Alıntılar:

İskender Pala Dört Güzeller Kapı Yayınları Mayıs 2008