Fotoğrafım
Istanbul, Türkiye
Hassas yürekler taşıyoruz. Camdan, çatlayan, buğulanan, kırılan.. Candan dost aramamız da bu yüzden. Camdan anlayan..

6 Ocak 2009 Salı

Call me İsmael!





“Call me İsmael!” ("Bana İsmail deyin!" ) *

Bu cümle Moby Dick romanının açılış cümlesi. Herman Melville’in o, çok ünlü romanını bilmeyen var mı?

Moby Dick’te özetle; Kaptan Ahab’ın bacağını koparan bir beyaz balinayı tutkuyla, hırsla ya da belki saplantıyla takip etmesi anlatılır.

İroni, mitoloji ve gerçekçiliğin iç içe geçtiği bu romanında denizi, gemicileri, balinaları ve tabii bu arada kinin ve tutkuların tutsağı olan insan ruhunu anlatır şair Herman Melville.

Dünya Edebiyat Yorumcularına göre; romanda Moby Dick kötülüğün simgesi olmasına karşın, bana göre yaşam mücadelesindeki bir balinadan başka bir şey değil. Aslında kötü olan, tek bacaklı, korkunç Kaptan Ahab'tır.


Çocukken okumuştum ve çocukluk çağımın iyi - kötü ayrımına göre Kaptan Ahab kötüydü benim gözümde. Onun hırsını, tutkusunu, insanın tutkularının tutsağı olmasını anlamamıştım.

Belki bu duygular bana yabancıydı o zamanlar. Hem insan hissettiklerini seçemez değil mi ?

Üniversite yıllarında, Moby Dick’i okul kitaplığında, kocaman, ağır hukuk kitapları arasında ve bence alakasız bir yerde bulduğumda şaşırmıştım. Vize dönemiydi, yeniden okumayı düşünmemiştim bile.
Şu aralar günlerim, bir şeylerin olmasını, bir sonuç almayı beklemekle geçiyor.

Daha önce dünyaya ve kendime hiç bakmadığım bir gözle bakmaya ve Moby Dick’i yeniden okumaya başladım.

Bu kez Melville’ e hayran oldum.
Bir beyaz renk yedi sayfada anlatılmış örneğin. Diyor ki; "Bu renk güzel, onurlu, ulu olan her şeyi içinde barındırmakla birlikte; yine de bu renkte gizemli, soyut bir korku saklıdır. İnsan ruhunu, kan kırmızısından daha çok sarsan bir korku... "

Melville, Kaptan Ahab’ı anlatırken ise; “Yaşlı ve yorgun bir balina avcısı, onun üzerinde imparatorluğun süsleri yok. Ahab, seninki farklı bir büyüklük” diyor.
Çocukluğumda sevmediğim, hatta biraz da korktuğum Kaptan Ahab'tan özür dilemek geçiyor içimden.
Ya da bir başka bölümde, uzun bir direği anlatıyor. Gemideki denizciler bir direğin tepesine tırmanıp direğin tepesinden gözcülük yapıyorlar. İşte o uzun direğin tepesinden görünenleri öyle bir anlatmış ki; kendinizi denizin ortasında yapayalnız, çıplak, denizle baş başa hissediyorsunuz.

Bir defa daha okuyorum Moby Dick'i ve anlıyorum ki: Çoğu zaman “bir şey”, sadece “bir” şey değildir. Bazen de balina, sadece balinadır.


-moby dick


---------hale'ye


belki büyürüm günün birinde


derim kalınlaşır korur içimi


sıcak denizlerden buzlu sulara


yıllarca bir üzgün balina


belki beni bir avlayan çıkar


Ahab zıpkınıyla kanatır beni


binlerce mekik ve iplik sırtımda


diplere kaçırırım katilimi


ta derinlerde o nefretiyle


ben kılıfımla baş başa


ne güzel ölüler ağır ağır


iş bitip gemi batınca


köpüren dalgalar sessiz derinler


ölü gemiciler hepsi düş


pekod'un peşinde kıyıya vurdum


kimseler beyaz demesin bana



Barış Pirhasan



*Tevrat'daki İsmail peygambere bir gönderme bu cümle.İsmail, evsiz, yurtsuz kalmış, annesi ile birlikte evinden kovulmuş, çölde dolaşıp duran bir âdem.

7 yorum:

uctemmuz dedi ki...

Seni seviyorum simurgum.:)

carpediem dedi ki...

okuyayım ben de,
bulabilirsem...
simurgum

Adsız dedi ki...

neden çocuk kitabı olarak önerildiğini anlamadığım bir kitaptır..

erişkinken de okumuştum..

ama yeniden okumayı istedim..
senin yazını okuyunca..

bekleme döneminin sakin..
beklediğinin ise.. dilediğince sonuçlanmasını dilerim..

atalet

kumhavuzu dedi ki...

sadece çizgi roman olarak vede 10-12 yaşlarımda okumuştum
ama hiçbişey hatırlamıyorum
şarkıya takıldım okurken..Sezene..

Aynı atalet gibi..
bekleme sürenin sakin sonucunda dilediğince olmasını diliyorum simurgçum..tüm kalbimle

geçkalmadımki dedi ki...

Çocukken okumuştum.. sıradan bir çok çocuk klasiği gibi ödev olarak.. zorlamayla.. Sonraa yıllar sonra.. (40 lı yaşlardaydı sanırım-95 yılı filan ) bir arkadaşımın çocuğunun ödev yükünü hafifletmeye çalışıyorduk annesiyle.. çok başarılı bir çocuktu aslında, Türkçe ödevi bir klasik romanın özeti çıkarılacaktı.. Kalınlığı ile de ilgili bir şart vardı.. Ben Moby Dick'i okudum özetini çıkardım.. (10 üzerinden 10 almıştı ödev :) o zaman bütün çocuk klasiklerini yetişkinken yeniden okumayı istemiştim. Şimdi yeniden hatırladım o düşüncemi..
Sevgiler Simurgcuğum..

Adsız dedi ki...

İnsanın tutkularının tutsağı olması ... :) bunu not ettim ..
Kitabı en kısa zamanda alıp okuyorum..
onun dışında seniii kocamannnn öpüyorummm :) sonra da dünyalarrr kadar seviyorum dünyayı gösterirken iki kolum açabileceğim kadar açtım .. :) içses:şımarık nolıcak .. :)

Kadeh

kayipsimurg dedi ki...

Üçüm, Temmuzum, şeker pembem, pamık şekerim :)
Ben de seni seviyom, hadi bakalım napcez şimdi :)

BEYAZ GELİNCİK:
Özellikle Yapı kredi yayınlarının Mina Urgan, Sabahattin Eyüboğlu çevirisini öneririm. Temin edemezsen büyük bir keyifle ben sana bendekini gönderirim. Bir mail atman yeter.

ATALET:
Beklediklerimiz ve dileklerimiz hep olsa ne güzel bir dünya olurdu burası. Dileğine bütün gücümle amin diyorum :)

KUM HAVUZU:
Sana da kocaman bir amin önce, sonra bir arkadaş tavsiyesi bir daha oku:)

GEÇ KALMADIMKİ:
Şu ödevi ben bi alıp ablama göstereyim:) ( Edebiyat öğretmenidir.) Eminim zaten senin hazırladığın ödevin 10 üzerinden 10 alacağına. Bu kadar duyarlı bir yürek nasıl güzel hazırlamıştır o ödevi:)

UFAKLIK:
Sen aklında tutma böle şeyleri bebeğim.:)
O iç sese söyle şimdiye kadar ona katılmadığım pek az konu oldu :)
Gad blest hör. :)

 
bu blog "atalet"le yapıldı